Bibliografische gegevens

Louis Couperus, Het zwevende schaakbord. Amsterdam, Maatschappij voor Goede en Goedkoope Lectuur, 1922 [1923]. 11,7 x 18,3 cm. XII, 259 [260] p. Prijs ƒ3,15; geb. ƒ4,15.

Nieuwe Romans.

Louis Couperus, Het zwevende schaakbord. [Tweede oplaag] Amsterdam, Maatschappij voor Goede en Goedkoope Lectuur, 1922 [1923]. 11,7 x 18,3 cm. XII, 259 [260] p. Prijs ƒ3,15; geb. ƒ4,15.

Nederlandsche Bibliotheek nr. 438

Louis Couperus, Het zwevende schaakbord. Tweede druk. 35e - 45e honderdtal. Amsterdam, Maatschappij voor Goede en Goedkoope Lectuur, 1924. 11,4 x 18,3 cm. XII, 259 [260] p. Prijs geb. ƒ3,50.

Nieuwe Romans.

Louis Couperus, Het zwevende schaakbord. Derde druk. 45e - 55e honderdtal. Amsterdam, Maatschappij voor Goede en Goedkoope Lectuur, 1936. 11,4 x 18,7 cm. XII, 259 [260] p. Prijs geb. ƒ2,75?.

Nieuwe Romans.

Louis Couperus, Het zwevende schaakbord. Vierde druk. [Omslag en bandontwerp: Desiré Acket]. Amsterdam, Wereldbibliotheek. 1950. 15,7 x 24,6 cm. 142 [144] p. Prijs ƒ3,75.

Drukgeschiedenis tot 1973
[1] 1922, 1e druk, Maatschappij voor Goede en Goedkope Lectuur, Amsterdam, Oplage 1000 ex. NR / 2500 ex. NB. NvdB jrg. 90, 1923, nr. 24, 23 mrt., p. 270.
[2] 1924, 2e druk, Maatschappij voor Goede en Goedkope Lectuur, Amsterdam, 35/45e honderdtal. NvdB jrg. 91, 1924, nr. 35, 2 mei, p. 395.
[3] 1936, 3e druk, Maatschappij voor Goede en Goedkope Lectuur, Amsterdam, 45/55e honderdtal. Niet aangetroffen in NvdB jrg. 103, 1936.
[4] 1950, 4e druk, Wereldbibliotheek, Amsterdam - Antwerpen. Brinkman 1946-1950, p. 312.

Contract
2500 exemplaren serie NR à 25 cent met een minimum bedrag van ƒ625,= en 3000 exemplaren serie NB à 60 cent per exemplaar met een voorschot van ƒ900,=. Totaal voorschot 1525 gulden.

Toelichting

Zoals de gewoonte was bij Maatschappij voor Goede en Goedkoope Lectuur verschenen nieuwe titels in twee verschillende series. De serie Nederlandsche Bibliotheek (NB) was bestemd voor de abonnees; deze kreeg een speciale titelpagina, ook vaak op ander papier gedrukt en in een andere band gestoken. De serie Nieuwe Romans (NR) was bestemd voor niet-abonnees; de verkoop verliep via de boekhandel. Volgens Van Vliet verscheen de oplage van Het zwevende schaakbord voor verkoop via de boekhandel als eerste. De reden daarvoor is dat het boek als eerste in de boekhandel werd aangeboden en verspreid en kort daarna geleverd werd aan de leden. De boekhandel kreeg het voorkeursrecht. De leden ontvingen de boeken tegen een lagere prijs. Waarschijnlijk is de door Van Vliet genoemde oplage van 2500 exemplaren niet juist. De eerste druk heeft een totale oplage gehad van 3500 exemplaren, waarschijnlijk verdeeld in 1000 voor de boekhandel en 2500 voor de leden. Deze veronderstelling wordt ondersteund door het feit, dat bij de tweede druk de aantallen zijn vermeld in het binnenwerk. Waarschijnlijk is de “foute oplaag” ontstaan door het te betalen minimum honorarium. Later is de uitgeverij onder de naam ‘Wereldbibliotheek’ naar buiten getreden.

De roman verscheen pas in maart 1923 met een verkoopprijs in de boekhandel voor ing. ƒ3,15 en geb. ƒ4,15. De vertraging werd veroorzaakt door ziekte en verblijf in het buitenland van Couperus. Op de titelpagina is het oorspronkelijk beoogde jaar van uitgave blijven staan, waarschijnlijk wegens de kosten van een nieuw cliché. Vertragingen in verschijnen van uitgaven kwamen regelmatig voor. De uitgever heeft de uitgave de eerste keer in september 1922 in het Nieuwsblad voor den Boekhandel aangekondigd als zijnde in voorbereiding; de tweede keer was in februari 1923. De roman was eerder in 37 wekelijkse afleveringen verschenen in de Haagse post in de periode oktober 1917 tot juni 1918. Couperus lukte het dus niet direct de roman het bij een uitgever onder te brengen. De Duitse uitgave verscheen al in 1921, dus voor de Nederlandse uitgave.

Binnen twee jaar na verschijnen van de eerste druk kon er een tweede druk worden opgelegd; deze verscheen in 1924 alleen in een gebonden editie voor ƒ3,50. In februari 1924 werd de prijs van de eerste druk verlaagd naar ƒ3,50. De duizend exemplaren hebben er bijna twaalf jaar over gedaan om uitverkocht te raken.

In 1936 werd een derde druk gemaakt. De verschijning is niet aangekondigd in het Nieuwsblad voor den Boekhandel. Wel werd de prijs van de tweede druk van het boek in augustus 1935 verlaagd naar ƒ2,75, mogelijk de particuliere verkoopprijs van de nieuwe druk.

Pas in 1950 kon de vierde druk worden opgelegd. De verkoopprijs werd bepaald op ƒ3,50. De titel is succesvol vertaald in het Duits en beleefde drie drukken.

Voor meer informatie zie: Versierde verhalen, p. 314 - 316 en de verantwoording in deel 44 van Volledige werken Louis Couperus.

Edities en variaties beschreven en afgebeeld in Versierde verhalen, p. 314 - 316.
Eerste druk
1 Gebonden in rode en groene linnen band met groen linnen hoekjes. Nieuwe Romans (1.1).
2 Ingenaaid exemplaar met paarse opdruk Nieuwe Romans (1.2).
3 Ingenaaid met stofomslag. Nieuwe Romans.
4 Gebonden in groene band met rode opdruk. Nederlandse Bibliotheek (1.3).
5 Ingenaaid exemplaar met paarse opdruk. Nederlandse Bibliotheek (1.4).
6 Gebonden bruine linnen band. Nederlandse Bibliotheek (1.5).
Tweede druk
7 Gebonden in rode linnen band zonder groen hoekjes. Nieuwe Romans (2.1).

Edities en variaties niet beschreven en afgebeeld in Versierde verhalen.
1.6.p. Gebonden in bruine leren band van particulier.
3.1 Gebonden in rozerode linnen band met groen linnen rug zonder groen hoekjes.
3.2 Gebonden in donkerblauwe linnen band.
3.3 Gebonden in halflinnen band.
4.1 Gebonden in bruine linnen band met stofomslag.

Verklaring nummering 3.4.1: 1e cijfer is drukvolgnummer, 2e cijfer editie, 3e cijfer variant van de editie.

In collectie

1.1.1 Het zwevende schaakbord - VV 1.
Gebonden in rozerode linnen band met groen linnen rug en hoeken, decoratie, uitgeversmonogram en rug, belettering, belijning en jaartal 1922 op de rug in goud. Serie: Nieuwe Romans. Door vertraging in werkelijkheid verschenen in 1923. Uitvoering gelijk aan Korte arabesken.
Boekblokformaat 11,7 x 17,9 cm, bandhoogte 18,5 cm hoog.
Zetspiegel 8,2 x 13,1 exclusief paginacijfer. Zetbreedte 18 aug. Regelhoogte 10 punt, 37 tekstregels per pagina.
Omvang 17 vel van 16. 272 blz. Laatste tekstpagina 259.
Gedrukt in de drukkerij van de Wereldbibliotheek. Gebonden met kapitaalbandje boven en onder. Schoon gesneden. Geel geverfd op boven snee. Schutbladen geel bedrukt met vignetten van de Wereldbibliotheek. Velaanduiding op eerste pagina van het vel onderaan, laatste velnummer 17.
Binder is niet apart vermeld.

1.1.2 Het zwevende schaakbord

Gebonden in rozerode linnen band met groen linnen rug en hoeken, decoratie, uitgeversmonogram en rug, belettering, belijning en jaartal 1922 op de rug in goud. Goud veel doffer, vermoedelijk ontstaan door invloed van licht. Naaisteken gelijk. Waarschijnlijk geen nieuwe bindpartij.

1.2. Het zwevende schaakbord - VV 2.

Genaaid gebrocheerd in geel papieren omslag met belettering, vignet en jaartal 1923 in paars, uitgeversmonogram op de achterkant. Jaartal in binnenwerk 1922.
Formaat 12,5 x 19,5 cm. Niet schoongesneden. Binnenwerk verder gelijk aan vorig nummer.

1.3. Het zwevende schaakbord - VV 4

Genaaid gebrocheerd in grijs papieren omslag met decoratie in rood en zwart gelijk aan bandontwerp van de gebonden editie.
Formaat 12 x 18,3 cm. Seriebandontwerp: Herman Hana, eerste meer geornamenteerde versie. Binnenwerk gelijk aan vorige nummers.

1.3.p Het zwevende schaakbord

Ingenaaid exemplaar met origineel omslag gebonden in halfleren band met gemarmerde voorplatten. Kapitaalbandje boven en onder, geribbelde rug met in gouddruk titel en auteur. Grijs papieren origineel omslag met decoratie in rood en zwart gelijk aan bandontwerp van de gebonden editie. Papier van dikkere kwalitiet als bij de ingenaaide editie; ook de naaisteken zijn afwijkend. bedrukte schutbladen. Boelkblokformaat 11,5 x 18,1 cm, bandhoogte 18,7 cm. Binnenwerk gelijk aan nummer 1.1.

1.4. Het zwevende schaakbord - VV 5 (tekst vermeldt linnen)

Gebonden in paarsachtigbruine papieren band met linnenpersing en bedrukt met decoratie in rood en zwart, belettering en nummer 438 op de rug in zwart. Binnenwerk gelijk aan vorige nummers.
Boekblokformaat 11,7 x 17,9 cm, bandhoogte 18,5 cm hoog.
Gebonden zonder kapitaalbandjes.

1.5.1. Het zwevende schaakbord - VV 6.

Gebonden in glimmend lichtbruine linnen band met sierrand, decoratie, belettering en 438 op de rug in goud. Serie bandontwerp: Herman Hana in vereenvoudigde vorm:ook de serie titelpagina’s zijn door hem ontworpen. Initialen in ontwerp verwerkt. Op titelpagina jaar van uitgave 1922; in werkelijkheid door vertraging in de productie pas in 1923 aan leden verzonden. Op tegenover de titel liggende pagina: Nederlandsche Bibliotheek onder leiding van L. Simons. Maatschappij voor Goede en Goedkoope Lectuur – Amsterdam.
Oplage voor de abonnees op dunner papier.
Boekblokformaat 11,7 x 17,9 cm, bandhoogte 18,5 cm hoog.
Gebonden zonder kapitaalbandjes. Overige gegevens gelijk.

1.5.2. Het zwevende schaakbord

Nieuwe bindpartij. Aan buitenzijde nauwelijks verschillen waarneembaar. Dit exemplaar uit de bibliotheek Couperus. Bindsteken verschillen, deze drie steken en het vorige nummer twee steken. Overige gegevens gelijk.

1.6.p Het zwevende schaakbord

Gebonden in bruine leren band, privé laten binden zonder titel of auteur op rug en voorplat. Portret van Couperus ingeplakt. Boekblokformaat 11,5 x 17,4 cm, bandhoogte 18,3 cm. Gebonden zonder kapitaalbandjes. Stempel en handtekening van bezitter J. Ph. Matthijs.

2.1. Het zwevende schaakbord

Gebonden in rozerode linnen band met groen linnen rug en hoekjes, met uitgeversmonogram en belettering, belijning en jaartal op de rug in goud. Ontwerp gelijk aan de eerste uitvoering. Op titelpagina tweede druk en 35/45e honderdtal. Serie: Nieuwe Romans. Gedrukt van het zetsel van de eerste druk. Ook de advertentiepagina aan het eind van het boek is blijven staan. Jaar van uitgave niet meer op titelpagina vermeld.
Boekblokformaat 11,4 x 17,7 cm, bandhoogte 18,3 cm hoog.
Zetspiegel gelijk aan eerste druk. Afwerking gelijk aan eerste druk.

3.1.1 Het zwevende schaakbord

Gebonden in rozerode linnen band met groene linnen rug met belettering en belijning in goud. Bandontwerp gelijk aan tweede druk zonder groene hoekjes (van Vliet 7). Op titelpagina is vermeld derde druk en 45/55e Honderdtal. Nieuwe Romans. Jaar van uitgave niet op titelpagina. Gedrukt van het zetsel van de eerste druk. Ook de advertentie achterin is gehandhaafd.
Boekblokformaat 11,3 x 18 cm, bandhoogte 18,7 cm hoog.
Zetspiegel gelijk aan eerste druk
Uitvoering zonder groene hoekjes.

3.1.2 Het zwevende schaakbord

Gebonden in rode linnen band met groene linnen rug met belettering en belijning in goud. Bandontwerp gelijk aan tweede druk zonder groene hoekjes (VV 7). Derde druk op voorplat vermeld. Op titelpagina is vermeld derde druk en 45/55e honderdtal. Nieuwe Romans. Jaar van uitgave niet op titelpagina. Gedrukt van het zetsel van de eerste druk. Ook de advertentie achterin is gehandhaafd. Boekblokformaat 11,3 x 18 cm, bandhoogte 18,7 cm. Zetspiegel gelijk aan eerste druk. Uitvoering zonder groene hoekjes.

3.2. Het zwevende schaakbord

Gebonden in donkerblauwe linnen band met belettering, belijning en 1936 op de rug in goud. Bandontwerp gelijkend op Korte arabesken. Op titelpagina is vermeld derde druk en 45/55e Honderdtal. Nieuwe Romans. Jaar van uitgave niet op titelpagina. Gedrukt van het zetsel van de eerste druk. Ook de advertentie achterin is gehandhaafd.
Boekblokformaat 11,3 x 18 cm, bandhoogte 18,7 cm hoog.
Zetspiegel gelijk aan eerste druk.

3.3. Het zwevende schaakbord

Gebonden in halflinnen band met rode linnen rug, platten met beige-wit gestreept omslagpapier overtrokken, belettering en lijnen in rood en goud op rug. Bandontwerp op gedeelte rug na gelijk aan vorig nummer.
Boekblokformaat 11,3 x 18 cm, bandhoogte 18,7 cm hoog.
Binnenwerk gelijk aan 3.1.

4.1. Het zwevende schaakbord

Gebonden in bruine linnen band met goud opdruk. Uitgebracht met stofomslag. Op titelpagina jaar van uitgave 1950 vermeld en op pagina 4, vierde druk. Omslag en bandontwerp: Desiré Acket. Stofomslag bedrukt
Boekblokformaat 15,7 x 24 cm, bandhoogte 24,6 cm hoog.
Zetspiegel 11,7 x 19 exclusief paginacijfer. Zetbreedte 26 aug. Regelhoogte 11 punt, 46 tekstregels per pagina.
Omvang 9 vel van 16. 144 blz. Laatste tekstpagina 142.
Gedrukt en gebonden door de eigen drukkerij. Gebonden met kapitaalbandje boven en onder. Velaanduiding

4.2 Het zwevende schaakbord

Gebonden in bruine linnen band met goud opdruk. Uitgebracht met stofomslag. Op titelpagina jaar van uitgave, 1950, vermeld en op pagina 4, vierde druk. Omslag en bandontwerp van Desiré Acket. Stofomslag gelijk aan 4.1. Kapitaalbandje roodwit.

4.3 Het zwevende schaakbord

Gebonden in rode linnen band met goud opdruk. Kleur duidelijk afwijkend in vergelijking met 4.1. Vier naaisteken, 4.1 heeft drie naaisteken, dus een nieuwe bindpartij. Uitgebracht met stofomslag. Op titelpagina jaar van uitgave, 1950, vermeld en op pagina 4, vierde druk. Omslag en bandontwerp van Desiré Acket. Stofomslag gelijk aan 4.1. Kapitaalbandje roodwit.

In de volgende talen zijn vertalingen van deze titel verschenen: Duits

Duitse uitgave
Das Schwebende Schahbrett

Couperuscollectie