Bibliografische gegevens
Der verliebte Esel. Roman. Einzig berechtigte Übertragung von Else Otten. [1. bis 5. Tausend.] Berlin, verlegt bei Wilhelm Borngräber. [1920. = 1919] 176 pp.
Der verliebte Esel. Roman. Einzig berechtigte Übertragung von Else Otten.. Leipzig, Verlag von Philipp Reclam jun. [1927.] 202 pp.
Reclams Universal-Bibliothek. Nr. 6771-6773.
- Idem. [Einzige berechtigte Übertragung aus dem Flämischen von Else Otten. Umschlagvignette von Ursula Volk. 1. bis 10. Tausend.] Leipzig, Verlag Philipp Reclam jun. [1957.] 202 pp.
Reclams Universal-Bibliothek. Nr. 6771-73.
Drukgeschiedenis tot 1973
[1] 1920, Wilhelm Borngräber, Berlin. Ing. M 10,00. Geb. M. 15. Börsenblatt, nr. 258, 24-11-1919.
[2] 1927, Phillip Reclam jun., Leipzig. Ing. RM. 1,20. Geb. RM. 2,00, Börsenblatt, nr. 146, 25-06-1927.
[3] 1957, Phillip Reclam jun., Leipzig.
Bekende edities en varianten
Borngräber
1.1 Gebonden in papieren band met linnen rug en kapitaal met rood op snee. Oorspronkelijk geleverd in kartonnen foedraal met opdruk. Meerdere bindpartijen bekend.
1.2 Ingenaaid in kartonnen omslag.
Reclam.
3.1 Genaaid gebrocheerd in licht bruin papieren serie omslag bedrukt in donker bruin. Meerdere bindpartijen bekend.
3.2 Gebonden in rood linnen band met zwarte opdruk. Houtvrij papier. Oorspronkelijk voorzien van stofomslag.
3.3 Gebonden in rood linnen band met gouddruk, haantje op voorplat.
4.1 Genaaid gebrocheerd in crème papieren omslag bedrukt in bruin. Meerdere bindpartijen bekend.
Toelichting
De eerste druk kwam uit bij Borngräber in Berlijn die een jaar eerder De Berg van licht en Xerxes had uitgegeven. In de uitgave Heliogabal van 1919 kunnen wij opmaken dat de prijs van de gekartonnerde versie 10 Mark kostte en de uitgave in halflinnen band 15 Mark. In 1920 was de prijs met 5 Mark gestegen tot 20 en 30 Mark. In 1927 werd de uitgaafrechten over gegaan naar Reclam die het in zijn bekende serie Reclams Universal-Bibliothek werd opgenomen. Het is bekend dat Reclam in eigen drukkerij veelal kleine partijen drukte en afwerkte naar gelang de vraag. In de uitgave uit 1957 staat ook vermeld dat sedert 1945 er 10000 zijn gedrukt. De uitgeverij was na de tweede wereld oorlog onder Oost-Duits bewind geraakt en dat betekende dat er minder na de economische regels werd gekeken. Wat de uiteindelijke verkoop is geweest tussen 1927 en 1945 is mij onbekend.
Zie ook Couperus bij de buren paragraaf 5.13 voor de titelhistorie en voor de uitgever Borngräber 4.3.6 en voor Reclam paragraaf 4.3.13.
Louis Couperus in den vreemde, derde druk, blz. 209 ev.
Verklaring nummering 1.1.1: 1e cijfer is drukvolgnummer; 2e cijfer is editie; 3e cijfer is variant van editie.
1.1.1. Der verliebte Esel
Gebonden in papieren band met blauw linnen rug en blauw kapitaalbandje met rood op snee. Op voorplat veelkleurige illustratie met auteur en titel. Uitgeversvignet in tekening verwerkt. Op linnen rug auteur en titel in kader in goud. Op achterzijde het uitgeversvignet en naam van de drukkerij van het omslag. Voorzien van kartonnen op rug en voorplat bedrukte cassette.
Jaar van uitgave is niet vermeld.
Boekblok 12,5 x 18,3 cm, bandhoogte 18,8 cm. Formaat foedraal 13,7 x 19,5 cm. Dikte 1,9 cm.
Zetspiegel 9 x 14,4 cm ex paginacijfer. Zetbreedte 20 aug. Regelhoogte 12 punt, aantal regels ex paginacijfer 32. Omvang 284 blz., 17½ van 16, laatste tekstpagina 176. Velnummers met titel op eerste pagina van het vel.
Druk: Spamersche Buchdruckerei, Leipzig, Umschlagdruck Meissner & Buch Leipzig. Binder is niet vermeld.
1.1.2. Der verliebte Esel
Gebonden in papieren band met blauw linnen rug en blauw kapitaalbandje met rood op snee. Op voorplat veelkleurige illustratie met auteur en titel. Uitgeversvignet in tekening verwerkt. Op linnen rug auteur en titel in kader in goud. Op achterzijde het uitgeversvignet en naam van de drukkerij van het omslag.
Jaar van uitgave is niet vermeld.
Boekblok 12,5 x 18,3 cm, bandhoogte 18,8 cm. Overige gegevens binnenwerk gelijk.
1.1.3. Der verliebte Esel
Gebonden in papieren band met linnen rug en kapitaal met rood op snee.
Nieuwe bindpartij, kleine verschillen in naaisteken omslag en formaat. Overige gegevens binnenwerk gelijk aan vorig nummer.
1.1.4. Der verliebte Esel
Gebonden in papieren band met linnen rug en kapitaal met rood op snee.
Nieuwe bindpartij, lichtblauw kapitaalbandje, verder kleine verschillen. Overige gegevens binnenwerk gelijk aan vorig nummer.
1.2. Ingenaaide uitgave nog niet in collectie, bij KB aanwezig, collectie Ds. Eekhof.
2.1.1 Der verliebte Esel
Gebonden in rood linnen band met zwarte opdruk op rug, voor- en achterplat. Voorzien van kapitaalbandjes boven en onder. Rondom schoon gesneden en lichtblauw op kopsnee. Hoeken afgerond.
Jaar van uitgave is niet in het binnenwerk vermeld.
Boekblok 9,4 x 14,7 cm. Bandhoogte 5,2 cm.
Zetspiegel 7,4 x 12,3 ex paginacijfer. Zetbreedte 16,5 aug. Regelhoogte 10 punt, aantal regels ex paginacijfer 30. Omvang 208 blz., 13 vel van 16, laatste tekstpagina 202. Velnummers op eerste pagina van het vel. Gedrukt en gebonden in eigen bedrijf. Het vignet op de rug is voor het eerst gebruikt in 1923. Het ontwerp is vermoedelijk van Friedrich Häder, medewerker van Reclam.
2.1.2. Der verliebte Esel
Gebonden in rood linnen band met zwarte opdruk op rug, voor- en achterplat. Voorzien van kapitaalbandjes boven en onder. Rondom schoon gesneden en lichtblauw op kopsnee. Hoeken afgerond.
Jaar van uitgave is niet in het binnenwerk vermeld.
Boekblok 9,4 x 14,7 cm. Bandhoogte 5,2 cm.
Advertenties achterin door uitgever verwijderd.
2.2.1. Der verliebte Esel
Gebonden in rood linnen band met goud opdruk op rug en voorplat. Voorzien van kapitaalbandjes boven en onder. Rondom schoon gesneden en lichtblauw op kopsnee. Hoeken niet afgerond.
Jaar van uitgave is niet in het binnenwerk vermeld.
Boekblok 9,8 x 15 cm. Bandhoogte 15,4 cm.
Ontwerp van de haan op het voorplat is van Emil Rudolf Weiss. Het vignet is gebruikt van 1928 tot ongeveer 1936. Advertenties achterin door uitgever verwijderd.
2.2.2. Der verliebte Esel
Gebonden in rood linnen band met goud opdruk op rug en voorplat. Voorzien van kapitaalbandjes boven en onder. Rondom schoon gesneden en lichtblauw op kopsnee. Hoeken niet afgerond.
Jaar van uitgave is niet in het binnenwerk vermeld.
Boekblok 9,8 x 15 cm. Bandhoogte 15,4 cm.
Advertenties door uitgever verwijderd.
2.3.1. Der verliebte Esel
Genaaid gebrocheerd in licht bruin papieren serie omslag bedrukt in donker bruin. Niet schoon gesneden.
Jaar van uitgave is niet in het binnenwerk vermeld.
Boekblok 9,7 x 15,7 cm.
Binnenwerk gelijk aan gebonden uitgave. Druk en binden in eigen drukkerij. Het omslag is type 2, III en is gebruikt vanaf midden 1926 tot februari 1935.
2.3.2. Der verliebte Esel
Genaaid gebrocheerd in licht bruin papieren serie omslag bedrukt in donker bruin.
Andere bindpartij. Kleine verschillen waargenomen in papierkwaliteit. Zie ook het commentaar.
3.1.1. Der verliebte Esel Roman
Genaaid gebrocheerd in crème papieren omslag bedrukt in bruin. Onder en boven niet schoon gesneden. Op voorzijde auteur, titel, uitgeversnaam en illustratie. Op rug auteur titel en reeksnummer. Op achterzijde uitgeversvignet.
In binnenwerk staat vermeld: ‘Seit 1945: 1. Bis 10. Tausend’.
Boekblok 9,7 x 15,1 cm. Zetspiegel 7,4 x 12,3 ex paginacijfer. Zetbreedte 16,5 aug. Regelhoogte 10 punt, aantal regels ex paginacijfer 30. Omvang 208 blz., 13 vel van 16, laatste tekstpagina 202. Velnummers op eerste pagina van het vel. Gedrukt en gebonden in eigen drukkerij. Omslag nieuw standaardomslag, Type 3, in gebruik vanaf februari 1936. Vignet op achterzijde is gebruikt vanaf 1936 en is door Leipzig tot 1957 gebruikt.
3.1.2. Der verliebte Esel Roman
Genaaid gebrocheerd in crème papieren omslag bedrukt in bruin. Onder en boven niet schoon gesneden.
Op voorzijde auteur, titel, uitgeversnaam en illustratie. Op rug auteur titel en reeksnummer. Op achterzijde uitgeversvignet.
In binnenwerk staat vermeld: ‘Seit 1945: 1. Bis 10. Tausend’.
Andere bindpartij met kleine verschillen, vermoedelijk ook een bijdruk. Zie ook het commentaar.
3.1.3. Der verliebte Esel, Roman
Genaaid gebrocheerd in crème papieren omslag bedrukt in bruin. Onder en boven niet schoon gesneden.
Nieuwe bindpartij, iets kleiner afgesneden en andere naaisteken.